Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì? Phân loại và Dấu hiệu nhận biết

Ước tính có đến 10 – 15% nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, đây cũng là một trong những nguyên nhân vô sinh nam. Vậy giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì? Có mấy cấp độ bệnh? Dấu hiệu, triệu chứng bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh như thế nào? Cùng Megadom tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh (còn gọi là bệnh giãn tĩnh mạch tinh hoàn) là tình trạng giãn nở của các tĩnh mạch bên trong bìu, thường xảy ra ở bên cạnh và trên một hoặc cả hai tinh hoàn. Các tĩnh mạch bị giãn ảnh hưởng là những tĩnh mạch nằm trong thừng tinh. Dây thừng tinh là một ống đi từ mỗi tinh hoàn lên phần dưới ổ bụng, bên trong nó có chứa các ống dẫn tinh, các mạch máu, mạch bạch huyết và dây thần kinh.

Thông thường, bạn không thể nhìn hoặc sờ thấy tĩnh mạch trong thừng tinh. Nếu bạn bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, các tĩnh mạch trở nên phình to hơn và khiến chúng dễ dàng nhận thấy hơn. Kích thước của những tĩnh mạch bị giãn có thể thay đổi. Giãn tĩnh mạch thừng tinh lớn đôi khi được so sánh như một búi giun trong bìu.

2. Phân loại các cấp độ của giãn tĩnh mạch thừng tinh

Khám lâm sàng

Dựa trên khám lâm sàng, giãn tĩnh mạch thừng tinh thường được phân loại theo Dubin et al. thành:

Loại 1: Loại cận lâm sàng hoặc không sờ thấy (độ 0) khi không sờ thấy hoặc nhìn thấy được khi nghỉ ngơi hoặc trong khi thực hiện nghiệm pháp Valsalva, nhưng có thể chứng minh được bằng siêu âm bìu và kiểm tra Doppler màu.

Loại 2: Có thể sờ thấy giãn tĩnh mạch thừng tinh khi nó có thể sờ thấy trên lâm sàng khi nghỉ ngơi hoặc với sự trợ giúp của nghiệm pháp Valsalva. Các varicocele như vậy được chia thành:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1: Chỉ sờ thấy khi làm nghiệm pháp Valsalva
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2: Sờ được khi nghỉ nhưng không nhìn thấy 
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3: Nhìn thấy và sờ được khi nghỉ.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3 dễ dàng được xác định, như thể hiện trong Hình 1, trong khi giãn tĩnh mạch thừng tinh độ thấp hơn có thể khó nhận ra, đặc biệt trong một số tình huống lâm sàng như phẫu thuật bìu trước đó, tinh hoàn ẩn, béo phì và tràn dịch tinh mạc.

Siêu âm Doppler màu

Bất cứ khi nào kiểm tra thể chất không kết luận được hoặc khó thực hiện như trong trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh mức độ thấp, người bệnh đã từng phẫu thuật bìu trước đó, béo phì, tràn dịch màng tinh hoàn hoặc đau/quá mẫn bìu, thì nên tiến hành phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Trong số các phương pháp không xâm lấn, siêu âm Doppler màu (CDU) đã được chứng minh là phương tiện chẩn đoán không xâm lấn tốt nhất.

Theo Sarteschi et al., giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được chia thành năm cấp độ tùy theo đặc điểm của trào ngược và độ dài của nó, cũng như những thay đổi trong thủ thuật Valsalva:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1 được đặc trưng bởi sự phát hiện sự trào ngược kéo dài trong các mạch ở rãnh bẹn chỉ trong khi thực hiện nghiệm pháp Valsalva, trong khi giãn tĩnh mạch bìu không rõ ràng trong nghiên cứu thang độ xám trước đây.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2 được đặc trưng bởi một giãn tĩnh mạch nhỏ phía sau đạt đến cực trên của tinh hoàn và đường kính của nó tăng lên sau thủ thuật Valsalva. Đánh giá CDU chứng minh rõ ràng sự hiện diện của trào ngược tĩnh mạch ở vùng trên tinh hoàn chỉ trong thủ thuật Valsalva.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3 được đặc trưng bởi các mạch xuất hiện mở rộng đến cực dưới của tinh hoàn khi bệnh nhân được đánh giá ở tư thế đứng, trong khi không phát hiện thấy bệnh giãn tĩnh mạch nếu thăm khám được thực hiện ở tư thế nằm ngửa. CDU chỉ thể hiện sự trào ngược rõ ràng dưới sự điều động của Valsalva.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 4 được chẩn đoán nếu các mạch xuất hiện mở rộng, ngay cả khi bệnh nhân được nghiên cứu ở tư thế nằm ngửa; sự giãn nở tăng lên ở vị trí thẳng đứng và trong quá trình vận động của Valsalva. Tăng cường hồi lưu tĩnh mạch sau thủ thuật Valsalva là tiêu chí cho phép phân biệt giữa cấp độ này với cấp độ trước và cấp độ tiếp theo. Tình trạng teo tinh hoàn thường xảy ra ở giai đoạn này.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 5 được đặc trưng bởi sự giãn tĩnh mạch rõ ràng ngay cả ở tư thế thẳng đứng. CDU cho thấy sự hiện diện của trào ngược tĩnh mạch nền quan trọng không tăng lên sau thủ thuật Valsalva.

Còn nhiều phương pháp phân loại khác của các tác giả khác, nhưng phương pháp phân loại theo Sarteschi là cách phân loại đầy đủ nhất và được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.

3. Giãn tĩnh mạch thừng tinh 3mm có cần phẫu thuật?

Hệ thống tính điểm cho siêu âm Doppler màu (CDU) chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh, đường kính tĩnh mạch 3mm được chấm là 2 điểm.

Để xác định giãn tĩnh mạch thừng tinh cấp độ mấy và có cần phẫu thuật hay không còn tùy thuộc vào việc kết hợp các biện pháp đánh giá khác nhau, người bệnh nên đi khám trực tiếp để được bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra kết luận.

4. Triệu chứng bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh

Người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không có bất cứ triệu chứng nào, tuy nhiên người bệnh có thể nhận thấy một số dấu hiệu như:

• Đau tinh hoàn âm ỉ hoặc đau ở bìu, cơn đau thường giảm bớt khi nằm xuống.
• Sưng ở tinh hoàn hoặc bìu.
• Tinh hoàn co lại (teo tinh hoàn).
• Không có con sau ít nhất một năm cố gắng (vô sinh).
• Một khối u nhỏ phía trên tinh hoàn.

Xem thêm: Giãn tĩnh mạch tinh hoàn có nguy hiểm không?

Nếu có những biểu hiện như trên, người bệnh nên đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để bệnh ngày càng tiến triển nghiêm trọng, gây ra những biến chứng nguy hiểm khác.

Trên đây là thông tin tổng quan giải đáp bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì và dấu hiệu nhận biết bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh. Để được tư vấn và nhận được lời khuyên cụ thể cho từng trường hợp, bạn hãy liên hệ với Bác sĩ Megadom theo số hotline/zalo 096.154.4622 hoặc đăng ký đặt lịch tư vấn trực tuyến TẠI ĐÂY.